Hoe werkt de overgang: alles wat je moet weten!

Bianca Talens

Heel veel vrouwen zien op tegen de overgang. Dit is niet voor niets; je hoort immers altijd dat het een periode is vol met kwalen, klachten en onzekerheden. Dit wordt allemaal veroorzaakt door een schommelende hormoonhuishouding. Toch hoef je je er geen zorgen over te maken. Gemiddeld heeft maar 30% van de vrouwen écht last van de overgang. Zo’n 80% van de vrouwen heeft wel te maken met verschijnselen als bijvoorbeeld opvliegers.

Hoe werkt de overgang?

Als je een helder beeld wilt krijgen over hoe de overgang nu precies werkt, is het belangrijk om eerst uit te leggen hoe de hormoonhuishouding daarvoor was. In de puberteit vindt de eerste menstruatie plaats en beginnen de vrouwelijke geslachtshormonen te werken. De menstruatie ontstaat door een ingewikkeld samenspel tussen de hersenen, de eierstokken en de baarmoeder.

Een belangrijke rol hierbij is weggelegd voor de hypofyse. Dit is een kleine klier die zich onder aan de hersenen bevindt. De hypofyse geeft het hormoon FSH af; Follikel Stimulerend Hormoon. Dit zorgt ervoor dat er in de eierstokken meerdere eitjes rijpen. Deze eitjes produceren het hormoon oestrogeen.

Menstruatie

Het eitje is rijp na 10 tot 14 dagen. Vervolgens volgt er de eisprong of ovulatie. Dit gebeurt onder invloed van het hormoon LH; Luteïniserend Hormoon. Naast oestrogeen gaan de eierstokken nu ook progesteron produceren. Het progesteron zorgt er op zijn beurt weer voor dat het baarmoederslijmvlies voldoende voedingsstoffen bevat, zodat een eventueel bevrucht eitje de kans krijgt om te groeien. Als er geen bevruchting plaatsvindt, dan wordt 14 dagen na de eisprong het bovenste laagje van het baarmoederslijmvlies afgestoten. Dit wordt menstruatie genoemd.

In het leven van een vrouwe spelen de hormonen oestrogeen en progesteron dus een belangrijke rol. Niet alleen reguleren ze de menstruatiecyclus, ze hebben ook invloed op allerlei organen en weefsels van het lichaam.

Gemiddeld produceren de eierstokken 40 jaar progesteron en oestrogeen. Als de eitjes voorraad uitgeput raakt neemt de hormoonproductie af. Meestal is dit tussen het 45e en 55e levensjaar. Dit is het begin van de overgang.

Hoe merk je dat je in de overgang komt?

De overgang wordt verdeeld in de premenopauze (de periode ervoor), de menopauze (de laatste menstruatie) en de postmenopauze (de tijd erna). Een verandering in het menstruatiepatroon is vaak één van de eerste verschijnselen van de overgang. De menstruaties komen langer of korter na elkaar, ze worden minder hevig of juist heviger. Het kan ook voorkomen dat de menstruatie ineens stopt of dat de cyclus gewoon regelmatig blijft. Dit verschilt per persoon. A

ls de menstruatie langer dan één jaar wegblijft, dan is de postmenopauze begonnen. Je kunt het dus eigenlijk alleen maar achteraf vaststellen. Gemiddeld is een vrouw 52 jaar op het moment van de menopauze. Hoewel het verschilt per vrouw, duurt de overgang gemiddeld tussen de 5 en 10 jaar. Dit wordt gerekend vanaf het moment dat de menstruatie onregelmatig wordt tot het compleet verdwijnen van de overgangsklachten.

Wat zijn typische overgangsklachten?

Door de schommeling van de hoeveelheid oestrogeen kunnen er klachten optreden tijdens de overgang. Typische overgangsverschijnselen zijn bijvoorbeeld een verandering in de menstruaties, nachtelijk zweten en een droge schede. Bij sommige vrouwen veroorzaken deze symptomen klachten, zoals:

Onregelmatige menstruaties

Over het algemeen wordt de tijd tussen de menstruaties eerst korter dan gewoonlijk en vervolgens weer langer. Op een gegeven moment blijft de menstruatie helemaal weg. Het komt ook voor dat de menstruaties juist langer en heviger zijn, met meer dan normaal bloedverlies.

Opvliegers

De meest voorkomende klacht van de overgang; opvliegers. Ineens krijg je een rood gezicht, voelt het alsof je een koortsaanval hebt en breekt het zweet je aan alle kanten uit. De hoeveelheid opvliegers verschilt per vrouw; sommige vrouwen hebben zo nu en dan een opvlieger, terwijl anderen wel 20 keer per dag een opvlieger hebben.

Nachtelijk zweten

Bij nachtelijk zweten word je badend in het zweet wakker. Het is hetzelfde als een opvlieger, maar dan ’s nachts. Als je hier veel last van hebt tijdens de overgang, dan gaat dit ten koste van je nachtrust, waardoor je overdag moe en prikkelbaar bent.

Pijn bij de gemeenschap

Omdat het hormoon oestrogeen afneemt worden de slijmvliezen droger en dunner, ook die van de vagina. Een gevolg hiervan is dat gemeenschap pijn kan doen, waardoor de zin in seks afneemt. Ook kan de vagina gevoeliger worden voor infecties. Hierdoor kan er jeuk en branderigheid bij het plassen ontstaan.

Vrouwen kunnen ook andere klachten ervaren tijdens de overgang, zoals:

Hartkloppingen
Gewichtstoename
Obstipatie
Dunnere huid en rimpelvorming
Gewrichtsklachten
Hoofdpijn
Slapeloosheid

Deze verschijnselen kunnen een gevolg zijn van een verstoorde hormoonhuishouding, maar er kan ook een andere oorzaak aan ten grondslag liggen. Denk dan bijvoorbeeld aan een ongezonde levensstijl of aan ouder worden in het algemeen.

Voedingsadvies voor vrouwen in de overgang

Wist je dat jouw voedingspatroon erg belangrijk is tijdens de overgang? Door het eten verminderen je overgangsklachten. Helaas bestaan er veel verschillende verhalen over wat gezonde voeding is en wat niet. Ik kan me daarom voorstellen dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Ik kan jou helpen door middel van een persoonlijk voedingsplan. Mijn naam is Bianca Talens. Ik ben een nuchtere, doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg, noorderling. Ik begeleid vrouwen bij het afvallen tijdens de overgang.

Voedingsplan op maat

Aan de hand van jouw gezondheidsgegevens en bloedwaarden stel ik een voedingsplan op maat op. Mijn voedingsplan is gebaseerd op gezonde voeding; je vindt er daarom geen afslankpillen of eiwitshakes in terug. Ik geloof in natuurlijke producten, zonder toevoegingen zoals suikers en conserveringsmiddelen. Uit onderzoeken blijkt steeds maar weer dat diëten op de lange duur niet werken. Wat wel werkt is om je gehele voedingspatroon te veranderen, daar richten we ons dan ook op. Heb je interesse in een voedingsplan? Neem dan contact met mij op voor een gratis consult!

Direct contact

Gerelateerde informatie

In de kennisbank van Bianca Talens vind je tientallen waardevolle blogs die relevant zijn voor vrouwen in de overgang. Heb je bijvoorbeeld deze blogs al gelezen: