Emotie eten tijdens de overgang; hoe ga je hiermee om?
Je hormonen zijn flink aan het schommelen tijdens de overgang en hier kun je last van krijgen. Niet alleen ervaar je hierdoor fysieke overgangsverschijnselen, je stemming kan er ook onder lijden. Je kunt last hebben van een leeg gevoel, somberheid of irritatie, momenten waarop je het liefst naar eten zou willen grijpen. Dit wordt ook wel emotie eten genoemd.
Ik hoef je denk ik niet te vertellen dat emotie eten niets oplost; vaak voel je je er zelfs nog slechter door. Maar wat kun je dan doen om van emotie eten af te komen? In dit blog vertel ik je er meer over.
Wat is emotie eten?
Je weet als vrouw als geen ander hoe sterk hormonen van invloed kunnen zijn op je stemming. Je merkt dit in de puberteit, als je ongesteld bent, tijdens en na een zwangerschap, maar vooral ook wanneer je in de overgang bent. Je gevoelens kunnen heel intens zijn tijdens zo’n hormonale bui, met emotie eten als gevolg.
Emotie eten is een term voor mensen die veiligheid en comfort vinden in eten. Door stress of verdriet voel je je slecht en je gaat eten om dat gevoel weg te drukken of te verminderen. In de meeste gevallen wordt dan niet gekozen voor gezonde voeding, maar juist voor snacks (ook wel comfort food genoemd).
Als je een emotie eter bent, dan kan dit betekenen dat je meerdere keren per week naar eten reikt om negatieve gevoelens te omzeilen. Hierna voel je je vaak schuldig, of schaam je je ervoor dat je weer los bent gegaan, met als resultaat dat je nóg meer gaat eten. Zo kom je in een vicieuze cirkel terecht.
Emotie eten heeft niets te maken met honger. Het is een gevoel dat abrupt aankomt als je je verdrietig of gestrest voelt. Je verlangt hierbij naar specifieke etenswaren en je blijft ervan eten, omdat het je geen vervuld gevoel geeft. Hierna voel je vaak gevoelens van schuld of schaamte.
Waar komt de behoefte vandaan?
Tijdens de overgang ervaar je vaak negatieve emoties die tot een gevoel van leegheid kunnen leiden. Er wordt dan gekozen voor eten, omdat de overtuiging bestaat dat voeding de leegte op kan vullen (wat niet het geval is). Je zoekt afleiding van nare emoties die je niet wilt voelen. Het eten van je favoriete eten geeft je afleiding om weer even vooruit te komen.
Andere mogelijke oorzaken van emotie eten zijn:
- Stress: Stress is een van de meest voorkomende oorzaken van emotie eten. Je grijpt naar voedsel als een manier om met stressvolle situaties om te gaan en je tijdelijk beter te voelen.
- Emotionele onrust: Negatieve emoties zoals verdriet, eenzaamheid, angst, verveling of frustratie zorgen ervoor dat je de drang voelt om te eten als een vorm van emotionele troost.
- Beloningssysteem: Sommige mensen hebben geleerd om voedsel te associëren met beloning en troost van jongs af aan. Hierdoor kan eten een automatisme worden als je behoefte hebt aan comfort.
- Gewoontes en conditionering: Gewoontes en conditionering spelen een rol bij emotie eten. Als je in het verleden vaak voedsel hebt gebruikt als een manier om met emoties om te gaan, kan dit een gewoonte worden die moeilijk te doorbreken is.
- Lage eigenwaarde: Heb je een laag gevoel van eigenwaarde dan ben je vatbaarder voor emotie eten. Vergis je niet in het feit dat de overgang ook iets doet met je zelfvertrouwen. Je lijf verandert, je hebt niet altijd grip op wat er met je gebeurd. Dit kan ook gevoelens van verwarring en schaamte geven.
- Slaapgebrek: Gebrek aan slaap kan je honger- en verzadigingshormonen verstoren, wat ervoor zorgt dat je meer zin hebt in ongezond voedsel.
Hormonen en stemming
Stemmingswisselingen tijdens de overgang worden veroorzaakt door het hormoon oestrogeen dat afneemt. Oestrogeen heeft invloed op de aanmaak van stofjes in de hersenen die je een gelukkig gevoel geven, zoals serotonine en endorfinen. Dit zijn neurotransmitters en reguleren onder andere je eetgedrag, stemming en slaappatroon.
Tijdens de overgang schommelt het oestrogeengehalte sterk waarna het uiteindelijk daalt. Dit zorgt ervoor dat de aanmaak van serotonine en endorfinen in het gedrang komen, waardoor je minder goed slaapt en sneller geprikkeld bent.
In dit soort situaties is het dus helemaal niet zo gek dat je af en toe eten gebruikt als troost. Als mens willen we nare emoties nu eenmaal zo min mogelijk voelen. Emotie eten heeft als gevolg dat je deze gevoelens een tijdje kunt dempen. Het eten zelf is afleiding, en daarnaast overspoel je je zintuigen ook nog eens met je favoriete smaken.
Suiker zorgt ervoor dat je bloedsuiker stijgt, waardoor je ineens een stoot energie krijgt waardoor je je beter voelt. Voor eventjes dan, want als de suikerpiek voorbij is komen die negatieve gevoelens gewoon terug. Inclusief schuldgevoel, waardoor je je nog slechter voelt dan voor het emotie eten. Dit zorgt er vervolgens voor dat je weer gaat eten, want wat maakt het nu allemaal nog uit? En zo kom je in een vicieuze cirkel terecht.
Te veel emotie eten = overgewicht
Je kunt je voorstellen dat eetbuien uiteindelijk leiden tot overgewicht. In de overgang kan je gewicht in algemene zin al een behoorlijke struggle zijn. Wanneer je te veel eet zul je een keer zo snel aankomen. Het kan zijn dat je merkt dat je meer buikvet krijgt of dat de weegschaal een hoger gewicht aangeeft. Dit wil je hoe dan ook voorkomen. Het is slecht voor je gezondheid om te veel overgewicht te hebben.
Emotie eten stoppen; hoe doe je dat?
Gelukkig kun je er zelf wat aan doen om uit die vicieuze cirkel van emotie eten te komen. Onderstaande tips kunnen je helpen.
Onderzoek je gedachten en emoties
Voel je een nare emotie opkomen? Grijp dan niet gelijk naar eten, maar ga rustig zitten en haal een paar keer diep adem. Wat is er gebeurd waardoor je je nu zo voelt? Welke situatie heeft hiervoor gezorgd? Ben je verveeld? Had je onenigheid met iemand? Heb je last van stress? Of heb je nare gedachten over jezelf? Als je erachter bent wat het nare gevoel veroorzaakt, kun je actie ondernemen. Wat kun je doen om de situatie te verbeteren?
Vervolgens verplaats je de aandacht naar je lichaam. Denk niet langer aan de emotie en het verhaal rondom de emotie, maar voel in je lichaam waar het gevoel zit. Voel je het in je buik? Heb je het gevoel dat je keel dichtgeknepen wordt? Voel je dat je onregelmatig ademhaalt? Concentreer je enige tijd op dit gevoel en je zult zien dat het minder wordt. Ademhalingsoefeningen kunnen in dit geval ook helpen.
Ga meer bewegen
Als je niet lekker in je vel zit, is beweging het beste medicijn. Maak een wandeling in de buitenlucht of ga een stukje fietsen als je je down voelt. Je zult merken dat je hierna helemaal geen behoefte meer hebt om te eten.
Eet regelmatig
Weet je van jezelf dat je een emotie eter bent? Zorg er dan voor dat je geen ongezonde snacks in huis hebt. Daarnaast is het belangrijk dat je geen maaltijden overslaat; dit zorgt er alleen maar voor dat je sneller last krijgt van eetbuien.
Haal gezonde snacks in huis
Wil je dan toch iets eten, haal dan gezonde snacks in huis. Denk dan bijvoorbeeld aan je favoriete fruit of een handje noten (ongebrand en ongezouten). Zo kun je alsnog zonder schuldgevoel eten en krijg je ook nog eens gezonde voedingsstoffen binnen.
Ondersteunend netwerk
Het hebben van een ondersteunend sociaal netwerk kan van onschatbare waarde zijn tijdens de overgang. Praat met vrienden, familieleden of gelijkgestemde vrouwen die ook de overgang doormaken. Het delen van jouw ervaringen, emoties en het ervaren van steun kan helpen bij het verminderen van stress.
Voedingsadvies voor vrouwen in de overgang
De overgang kan vervelende klachten met zich meebrengen, zowel lichamelijk als psychisch. Jouw voedingspatroon is daarom heel belangrijk tijdens de overgang. Bepaalde voedingsmiddelen zouden je bijvoorbeeld kunnen helpen om bepaalde klachten te voorkomen. Er bestaan veel verschillende verhalen over wat gezonde voeding is en wat niet. Ik kan me daarom voorstellen dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Ik kan jou helpen door middel van een persoonlijk voedingsplan.
Aan de hand van jouw gezondheidsgegevens en bloedwaarden stel ik een voedingsplan op maat op. Mijn voedingsplan is gebaseerd op gezonde voeding; je vindt er daarom geen afslankpillen of eiwitshakes in terug. Ik geloof in natuurlijke producten, zonder toevoegingen zoals suikers en conserveringsmiddelen. Uit onderzoeken blijkt steeds maar weer dat diëten op de lange duur niet werken. Wat wel werkt is om je gehele voedingspatroon te veranderen, daar richten we ons dan ook op. Heb je interesse in een voedingsplan? Neem dan contact met mij op voor een gratis consult!
Gerelateerde informatie
In de kennisbank van Bianca Talens vind je tientallen waardevolle blogs die relevant zijn voor vrouwen in de overgang. Heb je bijvoorbeeld deze blogs al gelezen: