Hoe weet je of je aankomt door de overgang? Dit zijn de signalen!

"Ik hoef maar naar eten te kijken of er zit alweer een kilo bij!" Herkenbaar? Veel vrouwen merken dat ze ondanks gezond eten en voldoende bewegen tóch aankomen in de overgang. Maar hoe weet je of het echt door de overgang komt?

Tijdens de overgang verandert je lichaam ingrijpend. Hormonen spelen hierbij een grote rol, maar ook andere factoren, zoals stofwisseling en spiermassa, kunnen bijdragen aan gewichtstoename. Als je rond de 45 of 50 jaar bent, kan de overgang een belangrijke oorzaak zijn van je gewichtstoename. Dit is heel normaal. Maar hoe weet je nu zeker of het door de overgang komt? En belangrijker nog: wat kun je eraan doen?

In dit blog leer je hoe je kunt herkennen of je aankomt door de overgang, wat de gevolgen kunnen zijn als je niets verandert en welke stappen je kunt zetten om op een gezond gewicht te blijven.

Hoe weet je of je aankomt door de overgang?

Veel vrouwen merken rond hun 45e of 50e dat ze aankomen, zonder dat ze iets aan hun eetpatroon of bewegingsroutine hebben veranderd. Dit kan frustrerend zijn, vooral als je altijd goed op je voeding hebt gelet en voldoende hebt bewogen. Maar hoe weet je zeker dat de gewichtstoename door de overgang komt?

Je eet hetzelfde, maar komt toch aan

Let op deze punten:

• Je eet nog steeds gezond
• Je beweegt net zoveel als altijd
• Je leefstijl is niet veranderd
• Toch zie je dat je langzaam aankomt

Je lichaam verandert anders dan vroeger

Dit merk je hieraan:

• Je komt vooral aan rond je buik
• Je taille wordt dikker
• Je figuur wordt meer 'appelvormig'
• Je kleding zit anders dan voorheen

Je leeftijd past bij de overgang

Dit zie je vaak:

• Je bent tussen de 45 en 50 jaar
• Je menstruatie wordt onregelmatiger
• Je hebt misschien ook andere overgangsklachten, zoals opvliegers
• De veranderingen komen langzaam, niet plotseling

Je lichaam reageert anders op eten

Dit valt je misschien op:

• Je krijgt sneller trek tussen maaltijden door
• Je hebt meer zin in zoete tussendoortjes
• Afvallen is moeilijker dan vroeger
• Je voelt je sneller opgeblazen na het eten

Herken je deze signalen? Dan is er een grote kans dat je gewichtstoename met de overgang te maken heeft.

Veel vrouwen die ik begeleid zeggen:
"Ik eet gezond, sport regelmatig en toch zie ik de kilo’s langzaam omhoog kruipen. Mijn lichaam reageert anders dan voorheen."

Dit is een sterke aanwijzing dat de gewichtstoename door de overgang komt. Je hormoonhuishouding verandert en dat heeft invloed op je stofwisseling, vetopslag en eetlust.

Dit gebeurt er in je lichaam tijdens de overgang

Vraag je je af waarom je ineens aankomt terwijl je eigenlijk niets anders doet dan vroeger? Dat komt door belangrijke veranderingen in je lichaam tijdens de overgang. Ik leg je uit wat er precies gebeurt.

Je lichaam en oestrogeen: een belangrijke combinatie

Het vrouwelijke hormoon oestrogeen is heel belangrijk voor je lichaam. Het beschermt je tegen verschillende gezondheidsklachten, zoals hart- en vaatziekten en botontkalking. Ook helpt het bij het gezond houden van je gewicht.

Tijdens de overgang maakt je lichaam steeds minder oestrogeen aan. Dit is heel normaal. Maar je lichaam wil je wel blijven beschermen. Daarom zoekt het naar een andere manier om aan oestrogeen te komen. En daar komt je buikvet om de hoek kijken.

Waarom je buik dikker wordt

Je lichaam is slim! Het heeft ontdekt dat vetcellen ook oestrogeen kunnen aanmaken. Daarom maakt je lichaam meer buikvet aan. Dit is geen fout of pesterij van je lichaam - het probeert je juist te beschermen. Een beetje buikvet is dus eigenlijk heel normaal en zelfs gezond in de overgang.

Het probleem is alleen dat het vaak niet bij een beetje buikvet blijft. Dit komt omdat er nog meer verandert in je lichaam.

Je stofwisseling verandert

Als je ouder wordt, gaat je stofwisseling langzamer werken. Dit betekent dat:

• Je lichaam minder calorieën verbrandt als je rust
• Je spieren sneller afnemen als je niet traint
• Je eerder aankomt van dezelfde hoeveelheid eten
• Je lichaam zuiniger omgaat met energie

Stel je voor: je eet en beweegt nog precies hetzelfde als vroeger. Maar door je tragere stofwisseling verbrandt je lichaam minder calorieën. Hierdoor kun je elk jaar wel een kilo aankomen, zonder dat je anders bent gaan leven.

Je bloedsuiker gedraagt zich anders

Ook je bloedsuiker speelt een rol. In de overgang wordt je lichaam minder gevoelig voor insuline. Dit hormoon regelt je bloedsuiker. Hierdoor:

• Krijg je sneller trek tussen maaltijden door
• Heb je meer zin in zoete tussendoortjes
• Val je moeilijker af dan vroeger
• Slaat je lichaam sneller vet op

Wat betekent dit voor jou?

Al deze veranderingen bij elkaar zorgen ervoor dat je makkelijker aankomt. Het is een soort som: minder oestrogeen + tragere stofwisseling + schommelende bloedsuiker = meer kans op gewichtstoename.

Maar dit betekent niet dat je er niets aan kunt doen. Als je begrijpt wat er in je lichaam gebeurt, kun je hier rekening mee houden.

Kun je testen of je aankomt door de overgang?

Je wilt natuurlijk graag zeker weten of de overgang de oorzaak is van je gewichtstoename. Helaas is er geen simpele test die dit direct kan aantonen. Maar er zijn wel manieren om hier meer duidelijkheid over te krijgen.

Waarom een bloedtest niet altijd helpt

Veel vrouwen denken dat een bloedtest uitsluitsel kan geven. Maar dit werkt helaas niet zo simpel. Waarom niet?

• Je hormonen schommelen de hele dag
• Een test laat alleen een momentopname zien
• De uitslag zegt niet direct iets over je gewichtstoename

Andere oorzaken uitsluiten

Je kunt wel andere oorzaken van gewichtstoename laten onderzoeken. Maak een afspraak met je huisarts als:

• Je heel snel aankomt
• Je ook andere klachten hebt
• Je je erg moe voelt
• Je veel last hebt van stemmingswisselingen

De huisarts kan bijvoorbeeld controleren of je schildklier goed werkt. Een traag werkende schildklier kan namelijk ook zorgen dat je aankomt.

Hoe weet je dan of het door de overgang komt?

Wil je meer zekerheid? Kijk dan niet alleen naar de weegschaal, maar ook naar andere overgangsverschijnselen, zoals:

• Je leeftijd (ben je tussen de 45 en 50 jaar?)
• Je menstruatie wordt onregelmatiger
• Je hebt ook andere overgangsklachten
• Je komt langzaam aan, niet plotseling
• Vooral je buik wordt dikker
• Je eet en beweegt hetzelfde als altijd

Herken je de meeste van deze punten? Dan is de kans groot dat de overgang een rol speelt bij je gewichtstoename.

Wat gebeurt er als je niets doet aan je gewichtstoename?

"Het hoort er nou eenmaal bij." Dit zeggen veel vrouwen als ze aankomen in de overgang. Ze denken dat ze er toch niets aan kunnen doen. Maar niets doen is niet verstandig. Ik leg je uit waarom.

Je blijft waarschijnlijk aankomen

Als je niets verandert aan je leefstijl, blijf je waarschijnlijk aankomen. Ik kan niet precies zeggen of dat 5, 10 of 15 kilo wordt. Maar ik zie in mijn praktijk vaak vrouwen die de moed hebben opgegeven. Ze denken dat ze er toch niets aan kunnen doen. Daarom accepteren ze dat ze steeds zwaarder worden.

Er ontstaat een vicieuze cirkel

Aankomen heeft gevolgen. En deze gevolgen zorgen er vaak voor dat je nóg meer aankomt. Het werkt namelijk zo:

Hoe meer je aankomt, hoe minder je dorstprikkel wordt. Hierdoor ga je minder drinken. Ook raken je honger- en verzadigingsgevoel in de war. Dit zorgt ervoor dat je sneller trek krijgt. Vooral in zoete dingen en snacks.

Veel vrouwen worden ook gestrest van het aankomen. Ze maken zich zorgen als ze in de spiegel kijken of als hun kleding niet meer past. Deze stress maakt het probleem alleen maar erger. Want als je gestrest bent, maakt je lichaam het hormoon cortisol aan. En dit hormoon zorgt ervoor dat je juist meer vet opslaat.

Waarom een beetje buikvet wel gezond is

Een beetje buikvet in de overgang is eigenlijk heel normaal. Je lichaam maakt dit vet aan om je te beschermen. Het helpt je namelijk om genoeg van het hormoon oestrogeen te maken. Als je te weinig buikvet hebt in de overgang, heb je zelfs meer kans op hart- en vaatziekten en botontkalking.

Maar te veel buikvet is niet gezond

Helaas blijft het vaak niet bij een beetje buikvet. Te veel buikvet kan gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Meet je tailleomtrek maar eens op. Voor vrouwen geldt:

• Onder de 80 centimeter is gezond
• Tussen 80 en 88 centimeter geeft meer risico
• Boven de 88 centimeter is ongezond

Als je te veel buikvet hebt, heb je meer kans op:

• Suikerziekte
• Een hoge bloeddruk
• Hart- en vaatziekten
• Ontstekingen in je lichaam

Blijf je aankomen als je niets verandert?

Ja, dat kan. Veel vrouwen merken dat ze blijven aankomen en op een gegeven moment de moed opgeven. Ze accepteren dat hun lichaam verandert en denken dat er toch niets aan te doen is. Maar gewichtstoename heeft gevolgen, en niet alleen voor hoe je eruitziet.

Belangrijke realisatie

Als je niets verandert aan je leefstijl, kan je gewicht blijven toenemen. Hoeveel? Dat verschilt per persoon. Maar het is niet ongewoon dat vrouwen in de overgang 10, 20 of zelfs 30 kilo aankomen als ze geen aanpassingen maken.

Gelukkig kun je wél invloed uitoefenen op je gewicht, zonder extreme diëten of urenlange workouts.

Maar ik eet gezond en ik blijf aankomen!

Veel vrouwen zeggen in gesprekken: "Maar ik eet gezond!" Maar wat betekent ‘gezond eten’ eigenlijk?

Wat in basis gezond is, hoeft niet per se optimaal te zijn voor een lichaam in de overgang. Je stofwisseling verandert, je hormonen schommelen en je lichaam reageert anders op voeding dan voorheen.

Daardoor kunnen sommige eetgewoonten, die eerder geen probleem waren, nu juist leiden tot gewichtstoename.

Veelvoorkomende valkuilen:

✔ Te veel fruit eten → Fruit is gezond, maar bevat fruitsuikers. Te veel hiervan kan je bloedsuikerspiegel laten schommelen, waardoor je sneller trek krijgt.

✔ Te veel koolhydraten → Groenten zijn gezond, maar sommige bevatten veel koolhydraten. Grote hoeveelheden kunnen je bloedsuikerspiegel beïnvloeden en hongergevoel versterken.

✔ Verkeerde verhouding van eiwitten en koolhydraten → Veel vrouwen eten te weinig eiwitten, terwijl eiwitten juist zorgen voor verzadiging en spierbehoud.

De sleutel? Niet alleen kijken naar wat je eet, maar ook hoeveel en in welke verhoudingen.

Conclusie

Als je rond de overgang merkt dat je aankomt zonder dat je eetpatroon of bewegingsroutine is veranderd, dan kan dat komen door hormonale veranderingen. Veel vrouwen ervaren een tragere stofwisseling en vetopslag rond de buik. Dit proces kan nog versterkt worden door verkeerde voedingskeuzes, zelfs als je denkt dat je gezond eet.

Gewichtstoename in de overgang heeft niet alleen invloed op hoe je eruitziet, maar ook op je energie, hormoonbalans en gezondheid op lange termijn. Als je niets verandert, kun je blijven aankomen.