Waarom een beetje buikvet juist gezond is in de overgang (en wanneer het wel een probleem wordt)

Als je in de overgang bent verandert je lichaam en dat kan soms erg frustrerend zijn. Vroeger kon je waarschijnlijk vrij gemakkelijk op gewicht blijven, maar nu lijkt dat niet meer te werken. Vooral dat vet op je buik: het zit er ineens en het gaat moeilijk weg. Veel vrouwen maken zich hier zorgen over.

Ik heb gemerkt dat er hierover veel tegenstrijdige adviezen rondgaan. In dit blog duik ik dieper in op wat er werkelijk aan de hand is en waarom een beetje buikvet zelfs nuttig kan zijn.

Belangrijk om te beseffen: niet elke extra kilo is direct ongezond. Veel vrouwen denken dat elk beetje buikvet slecht is. Biologisch gezien is dat niet altijd waar. In de overgang verandert de hormoonhuishouding drastisch, en dat heeft direct invloed op vetopslag. Een klein beetje extra buikvet kan zelfs een beschermende rol spelen in deze fase. De sleutel ligt niet in paniekerig lijnen of strenge diëten, maar in begrijpen wat er in je lichaam gebeurt en weten wat gezond is in deze nieuwe levensfase.

In het kort: waarom een beetje buikvet in de overgang niet erg is (en juist gezond is)

Een beetje buikvet tijdens de overgang is juist functioneel en gezond. Doordat het oestrogeen uit de eierstokken daalt, gaat je lichaam via vetcellen in de buik een lichtere vorm van oestrogeen (estron) produceren. Dit helpt overgangsklachten te dempen en ondersteunt functies in je botten en heeft invloed op je stemming. Pas bij te veel buikvet, vooral visceraal vet rondom de organen, ontstaat een verhoogd gezondheidsrisico, zoals hart- en vaatziekten, diabetes en zelfs oestrogeendominantie door een overschot aan hormoon.

Waarom komen vrouwen in de overgang sneller aan op de buik?

Tijdens de overgang daalt het oestrogeenniveau in je lichaam flink. Dit vrouwelijke hormoon speelde een grote rol in waar vet wordt opgeslagen. Als de eierstokken minder oestrogeen maken, probeert je lijf dat deels op te vangen door meer vet op te slaan rond de buik. Dat buikvet kan namelijk oestrogeen (estron) aanmaken uit andere hormonen. Je lichaam weet dat het altijd wat oestrogeen nodig heeft voor normale functies, dus het creëert een alternatieve bron via vetweefsel in de buik.

Daarnaast treden er vaak andere veranderingen op. Je stofwisseling wordt trager naarmate je ouder wordt. Met minder spiermassa en een langzamer metabolisme verbrand je minder calorieën in rust, waardoor je van dezelfde hoeveelheid eten toch kunt aankomen. Veel vrouwen zijn in deze fase ook minder actief door vermoeidheid of drukte, wat gewichtstoename makkelijker maakt.

Tot slot verschuift de vetverdeling: eerder sloeg je lichaam vet vooral op rond heupen en dijen, maar door de hormonale veranderingen gaat het nu meer naar de buik. Meer beschikbaar testosteron bij dalend oestrogeen speelt hier een rol bij, wat de bekende “menopauze-buik” veroorzaakt. Al deze factoren samen maken dat je in de overgang sneller een buikje krijgt.

Is buikvet in de overgang ongezond of gevaarlijk?

Een beetje extra buikvet is op zichzelf niet direct gevaarlijk. Een dun laagje onderhuids vet (het zachte vet direct onder de huid) draagt weinig gezondheidsrisico. Het wordt pas ongezond als er sprake is van te veel visceraal vet. Visceraal vet is het vet dat dieper in de buikholte zit, rondom organen als lever en darmen en gedraagt zich als een actief orgaan dat ontstekingsstoffen kan produceren, waardoor te veel visceraal vet het risico op ernstige gezondheidsproblemen zoals hart- en vaatziekten en diabetes kan verhogen.

Hoe weet ik of mijn buikvet ongezond is?

Een simpele manier om dit te meten is je tailleomtrek. Pak een meetlint en meet rond je buik (ter hoogte van je navel). Als vuistregel geldt: bij vrouwen duidt een tailleomtrek boven ~88 cm op een verhoogd gezondheidsrisico.

Dit is een algemene richtlijn en ieder lichaam is anders.

Is buikvet een teken dat ik niet gezond leef?

Hormonale veranderingen in de overgang kunnen een buikje veroorzaken, zelfs als je gezond eet en voldoende beweegt. Een ongezonde leefstijl kan buikvet verergeren, maar een klein buikje kan ook bij het natuurlijke proces horen. Geef jezelf dus niet automatisch de schuld. Blijf vooral goed voor je lijf zorgen met gezonde voeding, beweging en voldoende rust. Dat is uiteindelijk belangrijker dan een volledig platte buik.

Ik word zwaarder, maar eet hetzelfde: hoe kan dat?

Tijdens de overgang vertraagt je stofwisseling. Je lichaam verbrandt minder energie in rust, mede doordat spiermassa afneemt. Van hetzelfde eetpatroon kom je nu dus makkelijker aan, simpelweg omdat je verbruik lager is geworden.

Hoe kun je gezond omgaan met buikvet in de overgang?

Je weet nu dat een beetje buikvet normaal kan zijn. Uiteraard wil je wel gezond blijven en ervoor zorgen dat het niet erger wordt. Met deze tips houd je alles in balans:

Houd je tailleomtrek in de gaten

Meet regelmatig je taille. Zo zie je of je buikvet binnen de perken blijft. Komt je omtrek boven ~88 cm? Dan is het tijd voor actie. Zit je daaronder, dan is je buik waarschijnlijk geen groot risico.

Doe aan krachttraining

Spiermassa is je beste vriend om je stofwisseling op peil te houden. Vanaf je veertigste neemt spierweefsel geleidelijk af, dus het is belangrijk om dit tegen te gaan. Ga met gewichten aan de slag of doe lichaamsgewichtoefeningen. Meer spieren zorgen ervoor dat je in rust meer calorieën verbrandt en helpt zo overtollig vet (ook op de buik) te voorkomen.

Eet voldoende eiwitten

Eiwitten helpen je spieren te behouden en geven een verzadigd gevoel. Neem bij elke maaltijd een eiwitbron (bijv. yoghurt, peulvruchten, vis, kip of ei). Zo blijf je langer vol en ondersteun je je spiermassa.

Vermijd crashdiëten

Je lichaam uithongeren vertraagt de stofwisseling en verstoort je hormoonbalans. Je oestrogeen daalt dan en je stresshormoon cortisol stijgt, waardoor je lichaam juist meer vet vasthoudt rond de buik.

Beperk stress en slaap goed

Chronische stress en slecht slapen houden je cortisol hoog, wat vetopslag op de buik stimuleert. Ontspan regelmatig en zorg voor een goede nachtrust. Je buik zal je dankbaar zijn.

Conclusie: buikvet tijdens de overgang is normaal

Een beetje buikvet tijdens de overgang is normaal en zelfs logisch gezien de hormonale veranderingen. Je hoeft niet meteen elke extra kilo te bevechten.

Als je je hier bewust van bent, dan kun je met meer begrip naar jezelf kijken. Minder stress en minder zelfkritiek over je gewicht is belangrijk, want te veel daarvan werkt averechts.

Met de kennis uit dit blog kun je bewuste keuzes maken en de regie pakken over je eigen lichaam en je eigen gezondheid.